منظور از سندرم خروجی قفسه سینه (Thoracic outlet syndrome) گروهی از اختلالات است که در اثر فشرده شدن بیش از حد رگ‌های خونی یا اعصاب در ناحیه خروجی قفسه سینه بروز می‌کنند.
در واقع خروجی قفسه سینه فضای باریکی بین استخوان ترقوه و دنده اول است. رگ‌های خونی، اعصاب و ماهیچه‌هایی که از پشت به بازوها امتداد دارند از این ناحیه عبور می‌کنند.
اگر فضای خروجی قفسه سینه در اثر ضربه فیزیکی ناشی از تصادف رانندگی، آسیب‌های مکرر ناشی از فعالیت‌های شغلی یا ورزشی، نقص‌های آناتومیک خاص و بارداری خیلی باریک شود، این ساختارها فشرده شده و باعث بروز درد در شانه‌ها، گردن و بازوها یا گاهی بی‌حسی یا گزگز شدن دست‌ها می‌شود.
درمان سندرم خروجی قفسه سینه معمولاً شامل فیزیوتراپی و دارودرمانی است. اگر علائم پس از درمان اولیه بهبود نیافتند، ممکن است نیاز به جراحی باشد.
علائم سندرم خروجی قفسه سینه
جالب است بدانید که سه نوع سندرم خروجی قفسه سینه وجود دارد که در ادامه به جزئیات هرکدام اشاره خواهیم کرد:
- سندرم خروجی قفسه سینه نوروژنیک. شایع‌ترین نوع سندرم خروجی قفسه سینه است که در اثر فشرده شدن شبکه بازویی بروز می‌کند. شبکه بازویی شبکه‌ای از اعصاب است که از نخاع آمده و حرکات ماهیچه‌ای و حواس شانه، بازو و دست‌ها را کنترل می‌کند.
- سندرم خروجی قفسه سینه وریدی. این نوع زمانی رخ می‌دهد که یک یا چند ورید زیر استخوان ترقوه فشرده شده و لخته خون ایجاد شود.
- سندرم خروجی قفسه سینه شریانی. شیوع کمتری دارد و زمانی رخ می‌دهد که یکی از شریان‌های زیر استخوان ترقوه فشرده شود. در نتیجه منجر به برآمدگی سرخرگ یا آنوریسم می‌شود.
اصولاً علائم سندرم خروجی قفسه سینه بسته به نوع آن متفاوت است. علائم و نشانه‌های سندرم نوروژنیک عبارتند از:
- بی‌حسی یا گزگز شدن بازو یا انگشتان دست
- درد در گردن، شانه، بازو یا دست
- ضعف در چنگ زدن یا گرفتن اشیاء با دست
علائم و نشانه‌های سندرم خروجی قفسه سینه وریدی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- تغییر رنگ پوست از صورتی به آبی
- درد و تورم بازوها
- لخته شدن خون در وریدهای ناحیه بالایی بدن
- خستگی سریع بازو پس از انجام کمی فعالیت بدنی
- رنگ‌پریدگی یا رنگ غیرطبیعی یک یا چند عدد از انگشتان دست
- احساس وجود یک توده ضربان‌دار در نزدیکی استخوان ترقوه
از علائم و نشانه‌های سندرم خروجی قفسه سینه شریانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سردی انگشتان، دست‌ها یا بازوها
- درد در دست‌ها و بازوها
- رنگ‌پریدگی یا تغییر رنگ مایل به آبی (سیانوز) در یک یا چند انگشت یا کل دست
- نبض ضعیف یا عدم احساس نبض در بازوی آسیب‌دیده
گاهی ممکن است بیمار در اثر فشرده شدن اعصاب و عروق چندین قسمت از خروجی قفسه سینه، همزمان درگیر علائم هر سه نوع سندرم شود.
علل ابتلا به سندرم خروجی قفسه سینه
اگرچه هنوز علت قطعی بروز این سندرم مشخص نشده است، اما پزشکان معتقد هستند که دلایل زیر در فشرده شدن اعصاب و عروق ناحیه خروجی قفسه سینه مؤثر هستند:
- ابتلا به نقص‌های آناتومیک ارثی یا مادرزادی مانند وجود یک دنده اضافی در بالای دنده اول یا داشتن یک نوار فیبری غیرطبیعی که ستون فقرات را به دنده متصل می‌کند. در مورد دنده های ستون فقرات و احساس درد در این بخش بهتر است که اقدام به درمان با استفاده از فیزیوتراپی کمر کنید.
- داشتن یک وضعیت بدنی ضعیف در اثر افتادگی شانه‌ها، نگهداشتن سر در موقعیت رو به جلو، بیرون‌افتادگی شکم و خم‌شدن لگن رو به بالا و عقب که اصولاً از آن با عنوان عارضه گودی کمر (لوردوز یا Lordosis) یاد می‌شود.
- ضربه فیزیکی در اثر یک رویداد آسیب‌زا مانند تصادف رانندگی می‌تواند باعث فشرده‌سازی اعصاب و عروق در ناحیه خروجی قفسه سینه شود.
- انجام فعالیت‌های تکراری مانند کار با کامپیوتر یا بلند کردن اجسام سنگین می‌تواند باعث آسیب به بافت‌های خروجی قفسه سینه شود.
نحوه صحیح تشخیص سندرم خروجی قفسه سینه
اصولاً روند تشخیص سندرم خروجی قفسه سینه دشوار است، زیرا علائم و شدت انواع آن می‌تواند در بین بیماران بسیار متفاوت باشد. پزشک ابتدا یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و علائم و سابقه پزشکی شما را بررسی می‌کند. در طول معاینه، ممکن است برای ارزیابی بهتر از شما بخواهد که گردن، شانه‌ها و بازوهای خود را در موقعیت‌های مختلف حرکت دهید. برای تشخیص نهایی، معمولاً نیاز به انجام یک یا چند مورد از آزمایش‌های زیر است:
- عکسبرداری با اشعه ایکس از ناحیه خروجی قفسه سینه
- ام‌آرآی (MRI) برای ایجاد تصاویر واضح و دقیق‌تر از ناحیه خروجی قفسه سینه
- الکترومیوگرافی یا نوار عصب و عضله برای ارزیابی وضعیت عضلات و اعصاب در ناحیه خروجی قفسه سینه
- آزمایش سرعت هدایت عصبی (NCS) برای شناسایی آسیب‌های وارد شده به اعصاب
روش‌های درمان سندرم خروجی قفسه سینه
اگر بیماری شما به‌موقع تشخیص داده شود، مطمئناً با شروع درمان‌های محافظه‌کارانه می‌توان به نتایج عالی دست یافت. اصولاً هدف از درمان سندرم خروجی قفسه سینه، کاهش علائم و درد بیمار است. شما و پزشک می‌توانید در مورد اینکه کدام گزینه درمانی زیر برای شما بهترین است صحبت کنید.
فیزیوتراپی
در مورد سندرم خروجی قفسه سینه نوروژنیک، فیزیوتراپی اولین خط درمان است. درصورتی‌که برای انجام تمرینات خانگی نیاز به خرید دستگاه فیزیوتراپی باشد، فیزیوتراپیست به شما گوشزد خواهد کرد.
در طی جلسات مختلف تحت نظر فیزیوتراپیست یاد خواهید گرفت که چگونه تمرینات کششی و تقویت‌کننده عضلات شانه را انجام دهید تا ناحیه خروجی قفسه سینه باز شود و دامنه حرکتی و وضعیت بدنی شما بهبود یابد. این تمرینات ممکن است میزان فشار روی رگ‌های خونی و اعصاب ناحیه خروجی قفسه سینه را کاهش دهند.
دارودرمانی
همزمان پزشک شما ممکن است داروهای ضدالتهاب (مانند ناپروکسن)، داروهای مسکن (مانند ایبوپروفن) یا شل‌کننده عضلات (مانند قرص متوکاربامول) را برای کاهش التهاب، کاهش درد و رفع انقباض عضلات تجویز کند. اگر لخته خون وجود داشته باشد، پزشک ممکن است یک داروی رقیق‌کننده خون مانند آسپرین نیز تجویز کند.
اگر به سندرم خروجی قفسه سینه وریدی یا شریانی مبتلا شده باشید و در بخشی از ناحیه خروجی قفسه سینه لخته خون شگل‌گرفته باشد، پزشک ممکن است یک یا چند نمونه از داروهای حل‌کننده لخته خون (ترومبولیتیک) را برای شما تجویز کند. معمولاً پس از تجویز این داروها پزشک داروهایی برای جلوگیری از لخته شدن خون (داروهای ضد انعقاد) تجویز می‌کند.
عمل جراحی
اگر علائم شما با دارو و فیزیوتراپی بهبود نیابد، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید. اصولاً جراحی شامل برداشتن یک دنده اضافی، برداشتن بخشی از اولین دنده یا تغییر مسیر رگ‌های خونی در اطراف خروجی قفسه سینه است. اگر عروق در خروجی قفسه سینه به شدت تنگ شده باشند، ممکن است از آنژیوپلاستی برای باز کردن آن‌ها استفاده شود.
با توجه به مشاهده انواع دستگاه‌های فیزیوتراپی تقلبی در بازار، توصیه می‌کنیم که برای خرید تجهیزات مورد نظر خود به یک مرکز معتبر مراجعه کنید. شرکت تجهیزات پزشکی برجیس با داشتن سابقه طولانی در این زمینه، نشان داده است که یکی از بهترین‌هاست.
سخن آخر
بنابراین، با برخورداری از یک سبک زندگی سالم و تشخیص زودهنگام مشکلات آناتومیک مادرزادی می‌توان از ابتلا به سندرم خروجی قفسه سینه پیشگیری کرد. خوشبختانه در بیشتر موارد، علائم این سندرم با مصرف دارو و انجام فیزیوتراپی بهبود می‌یابند.
Source:
