این حالت زمانی رخ میدهد که فرد در حالت ایستاده قوزک دو پایش را به هم متصل کرده و فاصله ایجاد شده بین دو زانو از حالت طبیعی آن بیشتر باشد که به آن ژنوواروم یا اصطلاحا زانو پرانتزی گفته میشود. انحراف 5 تا 7 درجه طبیعی بوده و هرچه میزان این درجه بیشتر باشد عارضه زانو یا پا پرانتزی در فرد بیشتر خواهد بود.
بروز این عارضه در زمان پس از تولد تا 2 سالگی کودک امر طبیعی است و جای هیچ نگرانی برای والدین ندارد؛ اما تداوم زانو پرانتزی تا سنین پس از 2 سال به مراجعه پزشک و شروع درمان نیاز دارد.
بررسی علل ایجاد زانو پرانتزی
رایجترین پدیده در میان کودکان تازه متولد شده را میتوان زانو پرانتزی دانست. در این سنین مفاصل و استخوانهای کودک در حال شکلگیری و رشد است و هنوز حالت ثابتی را در بدن فرد پیدا نکرده است. در این سنین همانطور که گفتیم نیاز به شروع درمان نبوده و کودک در دورهی 12 تا 18 ماهگی شروع به راه رفتن با پاهای صاف خواهد کرد.
عارضهای به نام راشیتیسم را میتوان اصلیترین دلیل بروز پای پرانتزی در دورانی نوجوانی دانست. نرمی استخوانها به علت کمبود ویتامین D از دلایل بروز بیماری راشیتیسم در افراد است.
با تغییرات سن و سایز بدنی افراد، دلایل بروز این بیماری هم تغییر پیدا میکند به طوری که آرتروز در سنین بزرگسالی از علل اصلی زانو پرانتزی میباشد. تخریب عضروف داخل زانو باعث خمیدگی بیش از حد آن به سمت بیرون شده که در نتیجه فرد دچار زانو پرانتزی میشود.
دلایل دیگری هم در بروز این دسته از عوارض استخوانی نقش دارند که در ادامه این مقاله از شرکت تجهیزات پزشکی برجیس به معرفی آنها میپردازیم.
- راه رفتن زودرس در کودکان
- حالت نشستن اشتباه که به آن نشستن W هم گفته میشود
- اضافه وزن افراد و چاقی بیش از حد
- عفونت در ناحیه استخوان
- بروز انواع تومورهای استخوانی
- زخمی شدن و یا آسیب فیزیکی
- جوش نخوردن صحیح استخوانها در زمان شکستگی و ….
- مسمومیت با سرب و فولراید
- بروز بیماریهایی مانند پاژت استخوان، آکوندروپلازی و … در افراد
- رشد غیر طبیعی یا دیسپلازی در نواحی استخوانی بدن
لیست بالا ده مورد از مهمتریت دلایل بروز عارضهای همچون پای پرانتزی را در افراد مختلف را نمایش میهد.
عوارض بیماری زانو پرانتزی

علائم ظاهری را میتواند از عمدیترین عوارض این بیماری در ردههای سنی پایینتر مانند جوانی و نوجوانی دانست. اما داستان در بزرگسالان فرق کرده و عوارض بیشتری نسبت به سنین پایینتر در انتظار افراد میباشد. بروز درد در ناحیه داخلی زانو و همچنین عدم درمان زانو پرانتزی در افراد سن بالا منجر به درد در نواحی مفصلی بخصوص در راه رفتن شود.
ایجاد پارگی و یا بریدگی در زانو و غضروف آن عوارضی دیگری است که با درمان نشدن زانو پرانتزی به سراغ افراد آماده و در صورت عدم درمان این بریدگیها به مشکلات دیگری مانند آرتروز زانو تبدیل خواهند شد.
بررسی راهکارهای درمانی زانو پرانتزی
درمان این عارضه به دلایل ایجاد آن بستگی دارد. در سنین بیشتر در صورتی که پای پرانتزی با بروز درد در افراد همراه نباشد نیاز به مراجعه به پزشک الزامی نخواهد بود. اما در دوران کودکی و به دلیل باز بودن صفحات رشدی در افراد، با توجه به آنکه پای پرانتزی در فرد منجر به درد نشود اما مراجعه به پزشک متخصص توصیه میشود. در صورتی که کمبود ویتامین D و راشیتیسم در سنین پایین دلیل ایجاد این بیماری باشد، با مصرف ویتامین D و کلسیم درمان را برای کودک میتوان آغاز کرد.
همانطور که توضیح دادیم شدت این بیماری به میزان درجهای است که در بین دو زانو در زمان چسبیدن قوزک پا بهم ایجاد میشود. در صورتی که ای درجه ملایمتر بوده و درد شدید ایجاد نکند، میتوان بدون نیاز به جراحی با روشهای فیزیوتراپی و یا خرید دستگاه فیزیوتراپی خانگی و همچنین کنترل وزن و رژیم درمان را با تقویت عضلات اطراف استخوان شروع کرد.

[alert style=”warning”]این مطلب برای شماست: زانو ضربدری (پای ضربدری) چیست؟[/alert]
نکته: فرآیند توضیح داده شده در پاراگراف قبلی به منظور تغییر شکل زانو پرانتزی نبوده و فقط روی تقویت عضلات اطراف استخوان نقش دارد. تنها راه درمانی و تغییر شکل پای پرانتزی در سنین بالا، جراحی به روش استئوتومی استخوان درشت نی میباشد.
دیده شده از این روش در درمان افراد جوانی که مبتلا به آرتروز نیستند، استفاده میشود. با بررسی این روش متوجه میشویم که در این دسته از جراحیها، استخوان درشت نی به چند قسمت تقسیم شده و سپس به منظور تغییر حالت زانو پرانتزی به صورتی صاف در محل مورد نظر سفت میشوند. در افرادی که مبتلا به این عارضه هستند، جراحی با روش استئوتومی، علاوه بر ترمیم کج بودن استخوان، از جراحی استخوان به منظور برداشتن مفصل زانو جلوگیری میکند.
دوران نقاهت این جراحی بین 3 تا 8 ماه بوده و بسته به شرایط فیزیکی فرد در این بازه زمانی به زندگی عادی خود باز خواهد گشت. استفاده از بریس یا همان آتل در 2 ماه اول پس از جراحی برای فرد لازم است.
در صورتی که این عارضه به درستی در فرد مبتلا درمان نشود، منجر به بروز آرتروز خواهد شد. در صورت بروز آرتروز عمل جراحی برای تعویض مفصل زانو ( آرتروپلاستی) ضروری بوده که به کمک آن غضروف مورد نظر ترمیم یافته و انحراف موجود در زانو هم تصحیح خواهد شد.
در این مقاله از برجیس خوانیدم که….
عارضه زانو پرانتزی به چه معناست؟ با علائم بروز این بیماری در افراد در سنین مختلف آشنا شده و از دلایل بیماری صحبت کردیم. در ادامه روشهای درمانی موجود در علم پزشکی برای زانو پرانتزی را گفته و شما را با شرایط استفاده از هر روش درمانی در زمان مناسب آشنا کردیم.
Refrences:
Genu varum (also called bow-leggedness, bandiness, bandy-leg, and tibia vara) is a varus deformity marked by (outward) bowing at the knee, which means that the lower leg is angled inward (medially) in relation to the thigh’s axis, giving the limb overall the appearance of an archer’s bow. Usually medial angulation of both lower limb bones (femur and tibia) is involved… read more
Genu Varum is also known as Bow Leg. It is a deformity wherein there is lateral bowing of the legs at the knee. This is usually due to defective growth of the medial side of the epiphyseal plate. It is commonly seen unilaterally and seen in conditions such as Rickets, Paget’s disease and severe degree osteoarthritis of the knee. The degree of deformity is measured by the distance between the two medial femoral condyles when the patient is lying… read more
سوالات متداول درباره درمان پای پرانتزی
وضعیتی که در آن زانوها به سمت بیرون متمایل شده و وقتی پاها کنار هم هستند، بین زانوها فاصله ایجاد میشود.
ژنتیک، رشد نامناسب، آسیب، بیماری استخوانی.
این بیماری معمولاً در کودکان شایع است، ولی بزرگسالان هم ممکن است به دلیل عوامل ثانویه مبتلا شوند.
فیزیوتراپی برای تقویت عضلات، اصلاح وضعیت، استفاده از بریس اگر لازم باشد، در موارد شدید ممکن است جراحی.
تمرینات کششی و تقویتی برای عضلات ران و زانو، اصلاح الگوی راه رفتن.
معاینه بالینی، گاهی تصویربرداری جهت بررسی ساختارهای استخوانی.
بله؛ در گنو واروم زانوها به بیرون متمایلاند، در گنو والگوم به داخل متمایلاند.