مفصلها یکی از اعضای مهم و حرکتبخش در بدن انسان هستند. مفصل همانطور که از نامش مشخص است محل انفصال و وصل شدن دو استخوان مجاور به یکدیگر است. در هر نقطه از بدن انسان که قرار باشد دو یا چند استخوان به هم رسیده و متصل شوند، مفصلها حضور دارند. یکی از مهمترین مفصلهای انسان مفصل لگن است که اگر کارکرد صحیح خود را ارائه ندهد مشکلات فراوانی را به وجود خواهد آورد. در این مقاله با ما همراه باشید تا متوجه شویم که عمل تعویض مفصل لگن چگونه است.
آناتومی لگن انسان
لگن انسان یک پل ارتباطی بین نیمتنه بالایی و نیمتنه پایینی است. استخوان ران بهعنوان بزرگترین و سنگینترین استخوان بدن از طریق مفصل لگن به قسمت بالاتنه متصل شده و امکان حرکت پیدا میکند. ساختار حلقویشکل بوده و دربرگیرنده سه مفصل مهم بدن انسان است.
بهدلیل قرار گرفتن دستگاه تناسلی، نشیمنگاه و قسمتهای انتهایی دستگاه گوارش و مجاری ادراری در این ناحیه، مفصل ران تبدیل به یک نقطه استراتژیک و حیاتی در بدن شده است که اگر به مشکل بخورد، درد و مشکلات فراوانی را متوجه شخص آسیبدیده خواهد ساخت.
چه شرایطی فرد را مستعد عمل تعویض مفصل لگن میکند؟
تعویض مفصل لگن (Total-hip-arthroplasty) بهاختصار THA یکی از موفقیتآمیزترین عمل جراحیها در سراسر جهان است. اگر مفصل لگن فرد دچار آسیب غیرقابلبرگشت شده باشد، کلیه اندامهای حرکتی پایینتنه به مشکل خورده و فرد را از انجام سادهترین کارهای روزمره نظیر نشستن و راه رفتن باز خواهد داشت.
عمل تعویض مفصل لگن میتواند فرد را به حالت نرمال خود برگرداند. مفصل لگن بنا به علل مختلفی ممکن است به مشکل خورده و نیاز به تعویض داشته باشد. برخی از مهمترین علل نیاز به تعویض مفصل لگن از قرار زیر است:
- سائیده شدن مفصل ران و شکلگیری آرتروز (در آرتروز ابتدا غضروف در ناحیه مفصل دچار مشکل شده و سپس استخوان ناحیه مفصل را دربرمیگیرد. استفاده از پله در درازمدت، جابهجا کردن اجسام سنگین، ژنتیک فرد و افزایش سن فرد را مستعد بروز آرتروز میکند.)
- نکروز آوازکولر و خرابی سر استخوان ران به علت نرسیدن خون (نکروز به زبان ساده یعنی نرسیدن اکسیژن و مواد مورد نیاز سلولها توسط جریان خون)
- درگیر شدن مفصل ران بهدلیل روماتیسم
- دررفتگی مفصل ران به دلایل مادرزادی
- احساس درد در ناحیه لگن و عدم تسکین درد با روشهای مختلف درمانی و دارویی
- به هنگام راه رفتن فرد نیاز به واکر و یا عصا داشته باشد
- استابولوم و بد جوشخوردن لگن پس از شکستگی در تصادف و یا افتادن از ارتفاع
- پوکی و شکستگی استخوان لگن در افراد مسن
- وجود غده یا تومور در مفصل لگن
در صورت شدید بودن درد در یک از حالات بالا، دیگر مصرف مسکن و داروی ضدالتهاب درد شخص را تسکین نداده و نیاز به عمل جراحی تعویض مفصل لگن خواهد بود. شدت آسیب با برش نگاری رایانهای (سی تی اسکن) قابلتشخیص است.
عمل تعویض مفصل لگن چگونه است؟
در عمل جراحی تعویض مفصل لگن، مفصل آسیبدیده و فرسوده با یک مفصل مصنوعی جایگزین میشود. بدینصورت که جراح سر استخوان ران را از بدن بیمار خارج کرده و آن را با یک کره مصنوعی فلزی یا سرامیکی جایگزین میکند. سر مصنوعی از طریق یک قطعه بهنام Stem به استخوان اصلی ران جوشخورده و در داخل کانال مرکزی استخوان قرار میگیرد.
در مرحله بعدی نوبت به تراشیدن سطح داخلی حفره استابولوم و خارجکردن غضروفها و استخوانهای اضافه از داخل حفره آسیبدیده میرسد. پس از تراش، لگن بهشکل یک نیمکره درآمده و آماده دربرگرفتن کاسه فلزی و پلاستیکی پلیاتیلن است. این کاسهها با چسب مخصوص Bone cement به لگن جوش داده میشوند. پس از کارگذاری سر و کاسه مصنوعی، سر مصنوعی در داخل کاسه پلاستیکی قرار گرفته و آزادانه به هر طرف حرکت کرده و میچرخد.
بعد از عمل تعویض مفصل لگن خرید دستگاه فیزیوتراپی خانگی یکی از نیازهای اساسی فرد برای بهبود سریعتر و باکیفیتتر خواهد بود.
درصد موفقیت عمل تعویض مفصل لگن
هر قطعه ساخته دست بشر عمر خاص خودش را دارد و مفصل لگن مصنوعی نیز از همین قائده پیروی میکند. بعد از مدتی احتمال دارد اتصالات شل شده و دچار خوردگی شوند. یا حتی استخوانهای بدن در اطراف کاسه فلزی خورده میشوند. این مدت میتواند بسته به کیفیت مواد بهکاررفته و کیفیت کار جراح حتی بالای ۲۵ سال باشد.
از دیگر قطعات مفصل لگن مصنوعی میتوان به ساقه یا میله اشاره کرد که اغلب از جنس فلز بوده و به استخوان لگن چسبانده میشود تا مفصل لگن را ثابت نگه دارد.
روشهای عمل تعویض مفصل لگن
عمل تعویض مفصل لگن را به دو روش میتوان انجام داد:
- عمل باز مانند بیماری های قلبی عروقی
- روش غیرتهاجمی
تفاوت میان عمل باز و عمل غیرتهاجمی، سایز برش جراحی است. در عمل باز اندازه برشی که در بدن فرد بیمار ایجاد میشود بسیار بزرگتر از حالت غیرتهاجمی است. به همین دلیل دوره نقاهت بعد از عمل سنگینتر و طولانیتری را به بیمار تحمیل میکند. در روش غیرتهاجمی مانند فیزیوتراپی لگن بهبود نهایی بسیار زودتر و باکیفیتتر حاصل میشود. اگر قصد خرید دستگاه فیزیوتراپی دارید، شرکت تجهیزات پزشکی برجیس با سابقهای طولانی و قابلاعتماد یک گزینه عالی در دسترس و داخلی است.
در عمل تعویض مفصل لگن از طریق ۲ روش بیمار را بیهوش میکنند:
- بیهوشی کامل
- بیهوشی از ناحیه ستون فقرات
بعد از انجام بیهوشی، پزشک یک برش در قسمت باسن فرد ایجاد میکند. از این برش لگن فرد و استخوانها و غضروفهای آسیبدیده که معمولاً مبتلا به آرتروز هستند خارجشده و حفره بهصورت کامل پاکسازی میشود. سپس ابزار لازم در بدن فرد جاگذاری شده و اتصالات محکم میشوند. در نهایت به کمک چسب عمل جراحی خاتمه یافته و زردپی و ماهیچههای اطراف در صورت آسیبدیدن ترمیم میشوند. عمل تعویض مفصل لگن حدود ۱ الی ۳ ساعت به طول میانجامد.
سخن پایانی
درد مفصل لگن به هر دلیل و شدتی که باشد یکی از دردهای عذابآور و وحشتناکی است که یک فرد میتواند به آن دچار شود. به دلیل نقطهای که این مفصل در آن قرار دارد، تقریباً هر حرکت روزانه فرد باعث افزایش التهاب و درد خواهد شد. تحمل این درد از یک نقطه به بعد دیگر ممکن نبوده و نیاز به عمل تعویض مفصل لگن حس خواهد شد.
Source: