تحریک الکتریکی مغز با روش TDCS یک از زیرمجموعههای روش نوروتراپی است که در آن با اعمال جریان الکتریکی کنترلشده توسط دستگاه به مغز، یک سری از نارساییها و مشکلات مغزی را درمان میکنند. از این روش برای بهدست آوردن اطلاعات تکمیلی از مغز و نحوه کارکرد آن نیز استفاده میشود. در این مقاله با ما همراه باشید تا با اساس کار این روش آشناشده و متوجه شویم که چه نوع بیماریهایی با این روش قابلدرمان هستند.
همانطور که اشاره شد تحریک الکتریکی مغز با روش TDCS (transcranial Direct Current Stimulation) یکی از زیرمجموعههای شاخه نوروتراپی است. نوروتراپی یعنی درمان عصب و سلولهای عصبی با الکتریسیته. نوروتراپی روشی است که در آن، قشرهایی از مغز که از الگوی صحیح امواج مغزی پیروی نکرده و مشکلات روانی و عصبی را برای فرد ایجاد میکند، شناساییشده و با نصب الکترود در جمجمه و اعمال جریان الکتریکی، تغییراتی مثبت در الگوی امواج مغزی ایجاد میشود. شناسایی قشرهایی از سیستم عصبی که از الگوی امواج صحیح پیروی نمیکنند از طریق نوار عصب عضله امکانپذیر است.
در این روش با استفاده از یک جریان الکتریکی حداکثر تا ۲ میلیآمپر، نواحی آسیبدیده مغز را تحریک میکنند. این روش از حدود ۱۰۰ سال پیش در بسیاری از کشورها مورد استقبال قرار گرفت؛ چراکه کاملاً غیرتهاجمی، بدون درد و بدون عوارض جانبی بوده و بدون استفاده از داروهای مسکن و بیهوشی انجام میشود.
حدود ۱۰۰ سال پیش، در سالهای دهه ۱۹۶۰ شخصی به نام آلبرت با استفاده از تحریک مغز با روش tDCS عملکرد مغز را تحت تأثیر قرار داد. او همچنین متوجه شد که تحریک مثبت و منفی تحریکهای متفاوتی را در مغز ایجاد میکنند. برای پیشگیری از سکته مغزی مغز باید در بهترین حالت عملکردی خود باشد.
اساس کار تحریک الکتریکی مغز با روش TDCS مانند تمام زیرشاخههای نوروپاتی همچون نوروفیدبک و بیفیدبک، اعمال جریان الکتریکی کنترلشده به نواحی دلخواهی از مغز، با استفاده از کارگزاری یک یا چند الکترود است.
در TDCS دو الکترود با قطبهای مثبت و منفی بر روی جمجمه قرار میگیرد. سپس جریان الکتریکی توسط دستگاه روی الکترودها ایجاد میشود. جریان اعمالشده با نفوذ از پوست و جمجمه، به غشای سطح مغز میرسد. نورونهای مغز از این الکترودهای مثبت و منفی تأثیر گرفته و باردار میشوند. با باردار شدن نورونها با بارهای مخالف، یک میدان الکتریکی تحت کنترل در یک منطقه از مغز که مورد معالجه است ایجاد میشود.
با ایجاد میدان الکتریکی در ناحیهای از مغز، کلسیم بیشتری وارد سلولهای مغزی شده و درنتیجه فعالیت سلولها افزایش پیدا میکند. با بالا رفتن فعالیت سلولی، خونرسانی به مغز شدت گرفته و گلوکز و اکسیژن بیشتری در اختیار سلولهای آن ناحیه قرار میگیرد. با بالا رفتن متابولیسم و سوختوساز در ناحیه مورد معالجه، یک ارتباط جدید بین سلولهای آسیبدیده و سلولهای جدید برقرار شده و عملکرد مغزترمیم پیدا میکند.
بهتازگی روشی تحت عنوان HD-TDCS توسط محققان در حال پیادهسازی روی بیماران است که در آن بهجای استفاده از ۲ پد الکترودی، از چندین الکترود کوچکتر برای تحت تأثیر قرار دادن قسمتهای بیشتر و تخصصیتر مغز مورد استفاده قرار میگیرد. نتایج اعلامشده از این روش درمانی، ایجاد تغییرات گستردهتر با اثری طولانیمدتتر روی قسمت تحریکشده مغز را نشان میدهد.
باید بدانید که فیزیوتراپی سر و گردن یکی از بهترین روشهای توانبخشی پس از سکته مغزی میباشد؛ بنابراین اگر قصد خرید دستگاه فیزیوتراپی را دارید، به تولیدکنندگان معتبری نظیر برجیس اعتماد کنید. بنا به شدت، مدتزمان شروع بیماری و ناحیهای که قرار است تحریک شود، موارد زیر میتواند دستخوش ایجاد تغییر از سوی پزشک شود:
بهطورکلی، سه نوع تحریکپذیری الکتریکی قابلاعمال به مغز وجود دارد:
در تحریک الکتریکی مغز با روش TDCS و تحریک مثبت، یک جریان مثبت و همجهت با میدان الکتریکی حاکم بر مغز بیمار به ناحیه موردنظر اعمال میشود. بهدلیل همجهت بودن میدانها، شدت میدان الکتریکی در ناحیه مغزی موردنظر بیشتر شده و تحریکپذیری عصبی سلولها بالاتر میرود. در تحریک الکتریکی به روش تحریک منفی، برعکس این کار صورت میگیرد. بهاین صورت که یک جریان منفی و در خلاف جهت میدان الکتریکی درون مغز بیمار به ناحیه موردنظر اعمالشده و بهدلیل خلاف جهت بودن، میدانها اثر همدیگر را خنثی کرده و سلولهای مغزی را بهنوعی دیگر مجبور به واکنش و فعالیت میکنند.
حالت سوم که مربوط به تحریک ساختگی است، حالت مطالعاتی داشته و برای درمان کاربرد ندارد. روش کار در تحریک الکتریکی مغز به روش خنثی از این قرار است که با اعمال یک جریان الکتریکی بسیار کوچک و بسیار کوتاهمدت به صورت متوالی و تکرارشونده، تغییرات ایجادشده در قشر مغز را ثبت کرده و مورد مطالعه قرار میدهند. بهطورکلی هرچه مدت و شدت تحریک بالاتر باشد، ماندگاری تغییرات ایجادشده در مغز نیز بالاتر خواهد بود.
از روش تحریک الکتریکی مغز با روش TDCS برای درمان بیماریها و نارساییهای زیر استفاده میشود:
همانطور که در بخش قبلی مقاله هم به آن اشاره کردیم یکی از اصلی ترین کاربردهای تحریک الکتریکی مغز، کمک به بهبود و درمان افسردگی می باشد. اکنون می خواهیم به طور جامع تر به بررسی تاثیرات تحریک الکتریکی مغز با روش TDCS بر درمان افسردگی بپردازیم.
مطالعات انجام شده حاکی از آن است که TDCS و داروهای ضد افسردگی بر روی بیماری افسردگی در برخی موارد تاثیرات مشابه و در برخی موارد، تاثیر عکس هم را داشته است. دلیل آن می تواند این باشد که مطالعات بر روی افراد مختلف با تعداد جلسات درمان، نوع و قدرت جریان های متفاوت انجام شده است.
بنابراین تاثیر تحریک الکتریکی مغز برای درمان افسردگی، بسته به نحوه استفاده از آن توسط پزشکان می تواند منفی و یا مثبت باشد. بدین منظور باید نوع تحریک جمجه ای موثرتر + قسمتی از مغز که باید تحت درمان قرار داده شود به درستی تعیین گردد تا تحریک الکتریکی مغز بتواند تاثیر مثبتی در بهبود و درمان افسردگی بگذارد.
با توجه به اینکه در روش تحریک الکتریکی مغز با روش TDCS یک جریان بسیار ضعیف در حد ۲ میلیآمپر به مغز اعمالشده و کاملاً غیرتهاجمی است، هیچگونه عوارض خاص و قابلذکری برای بیمار ایجاد نمیکند. اگر پروتکل استفاده از این روش بهدرستی انجام شود تقریباً هیچ عوارض جدی و خطرناکی متوجه بیمار نخواهد شد. بااینحال با توجه به تماس الکترودها با پوست سر، احتمال رخ دادن عوارض موقت و گذرا زیر پس از انجام چند جلسه درمانی متوالی، برای بیمار وجود خواهد داشت:
موارد منع مصرف تحریک الکتریکی مغز با روش TDCS تنها محدود به ۲ حالت زیر است:
تعداد جلسات درمان با TDCS به فاکتورهای مختلفی از جمله نوع و شدت بیماری بستگی دارد. بنابراین نمی توان یک نسخه مشابه برای درمان تمامی بیماری های ذکر شده در بخش های قبلی مقاله با استفاده از TDCS پیچید. فاکتورهای موثر در تعیین تعداد جلسات درمان با استفاده از TDCS عبارتند از:
برای بیماری های مختلف، تعداد جلسات درمان TDCS ممکن است متفاوت باشد. برای برخی بیماری ها، مانند افسردگی، ممکن است نیاز به چندین جلسه درمانی در هفته باشد، در حالی که برای بیماری های دیگر، مانند درد مزمن، ممکن است نیاز به تعداد جلسات کمتری در هفته باشد.
شدت بیماری نیز می تواند تعداد جلسات درمان TDCS را تحت تاثیر قرار دهد. بیماران با شدت بیماری بیشتر ممکن است نیاز به تعداد جلسات بیشتری داشته باشند.
محل تحریک یکی دیگر از عوامل موثر بر تعیین تعداد جلسات درمان به روش TDCS می باشد. برای برخی بیماری ها مانند افسردگی، ممکن است نیاز به تحریک مناطق مغزی مختلفی باشد.
وضعیت برخی از بیماران تنها با یکی دو جلسه درمان با TDCS، بهبود پیدا می کنند؛ این در حالی است که برای برخی دیگر از بیماران، نیاز به تعداد جلسات بیشتری است تا وضعیت بیماری آن ها، رو به بهبودی برود.
به طور کلی، تعداد جلسات درمان TDCS باید توسط یک متخصص مغز و اعصاب و با توجه به نوع بیماری، شدت بیماری و محل تحریک، تعیین شود.
سخن پایانی
با پیشرفت علم، روشهای درمانی که کمتهاجمیتر بوده و در آن تا حد امکان از دارودرمانی استفاده نشود، بیشتر مورد استقبال مردم و جامعه پزشکی قرار گرفته است. تحریک الکتریکی مغز با روش TDCS یکی از این روشهای غیرتهاجمی و بدون استفاده از دارو است که اثرات درمانی شگفتانگیزی دارد.
Source:
سلام ، من شایان صاحبکار هستم. حدود 7 سال فعالیت مستمر در حوزه تولید محتوا تخصصی برای سایت های حوزه پزشکی دارم. با بهره گیری از بروزترین مقالات در منابع خارجی و داخلی و تولید بهترین و با کیفیت ترین محتوا در سایت برجیس، قصد دارم تا کاربران بیشتری در فضای وب به صورت رایگان مشکلاتی مانند درد کمر، ستون فقرات و سایر دردهای مفصلی را در خانه برطرف کنند.
سایر مقالات
کارخانه: مشهد - جاده شانديز مدرس ٢٥ ياس ٨ پلاك ٢٢
لینکهای مفید
شرکت تجهیزات پزشکی برجیس فعالیت خود را در زمینه تولید محصولات فیزیوتراپی، با بهره گیری از تجهیزات روز دنیا از سال 1388 آغاز کرده است.
نشانی کارخانه
مشهد - جاده شانديز مدرس ٢٥ ياس ٨ پلاك ٢٢
کليه حقوق مادی و معنوی اين سايت متعلق به تجهیزات پزشکی برجیس ميباشد | طراحی سايت و سئو توسط آژانس دیجیتال مارکتینگ پارس وب
