لخته خون در پا یا ترومبوز ورید عمقی (DVT) یکی از بیماریهای خاموش و خطرناکی است که اگر به موقع تشخیص داده نشود، میتواند منجر به عوارض جدی و حتی مرگ شود. این وضعیت زمانی رخ میدهد که خونی که در وریدهای عمقی پا جریان دارد، به دلایل مختلف دچار انعقاد شده و مسیر طبیعی خود را از دست میدهد.
شناخت علائم لخته خون در پا بهموقع میتواند نقش حیاتی در پیشگیری از عوارض شدید مانند آمبولی ریوی داشته باشد. در ادامه این مقاله از وبسایت برجیس با ۸ علامت مهم لخته خون در پا آشنا میشویم که نباید نادیده گرفته شوند.
نشانه های لخته شدن خون در پا

اصلیترین و شایعترین علائم لخته شدن خون در پا عبارتند از:
۱. درد ناگهانی یا مبهم در پا
یکی از شایعترین نشانههای لخته خون در پا، دردی ناگهانی، مداوم یا مبهم در ناحیه ساق، ران یا پشت زانو است. این درد ممکن است شبیه گرفتگی عضلات باشد، اما برخلاف گرفتگیهای معمول، با استراحت یا ماساژ تسکین نمییابد. گاهی این درد فقط هنگام راه رفتن یا فشار آوردن به پا احساس میشود.
بیشتر بخوانید» معرفی راههای درمان خانگی پا درد
۲. تورم غیرعادی در یک پا
تورم در یکی از پاها، بهویژه اگر بهطور ناگهانی رخ دهد، میتواند علامت اصلی ترومبوز ورید عمقی باشد. تورم ممکن است در ناحیه ساق، قوزک یا ران مشاهده شود. این نشانه زمانی نگرانکنندهتر میشود که پا در لمس گرمتر از حد معمول باشد یا رنگ آن تغییر کرده باشد.
۳. تغییر رنگ پوست پا
لخته خون ممکن است باعث شود رنگ پوست پا تغییر کند. این تغییر رنگ معمولاً به شکل کبودی، قرمزی یا آبی شدن ناحیهای از پا ظاهر میشود. اگر متوجه تغییرات غیرمعمول در رنگ پوست یک پا شدید، خصوصاً همراه با درد یا تورم، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
۴. احساس گرما در ناحیه خاصی از پا
یکی دیگر از نشانههای کمتر شناخته شده لخته خون، گرم شدن غیرعادی پوست در یک نقطه از پا است. این احساس گرما معمولاً در ناحیهای است که لخته در آن ایجاد شده است. حتی اگر علائم دیگر مانند درد یا تورم وجود نداشته باشد، حس گرما میتواند هشداردهنده باشد.
۵. گرفتگیهای مکرر پا هنگام شب
اگر بهطور مکرر دچار گرفتگی پا در شب میشوید، بخصوص اگر فقط در یک پا اتفاق میافتد، ممکن است نشاندهندۀ وجود لخته خون باشد. این علامت معمولاً نادیده گرفته میشود چون با خستگی یا کمآبی اشتباه گرفته میشود. اما در صورتی که با علائم دیگر همراه باشد، باید جدی گرفته شود.
۶. رگهای برجسته و دردناک
برخی بیماران مبتلا به ترومبوز ورید عمقی، متوجه ظاهر شدن رگهای برجسته و ملتهب در پا میشوند. این رگها ممکن است دردناک، حساس یا حتی سفت شوند. این علامت میتواند با واریس پا اشتباه گرفته شود، اما تفاوت اصلی در حساس بودن رگها به لمس و وجود التهاب است.
۷. نفس تنگی ناگهانی یا درد قفسه سینه
اگر لخته خون از پا جدا شده و به سمت ریه حرکت کند، ممکن است دچار آمبولی ریوی شوید. این وضعیت بسیار خطرناک است و باید فوراً درمان شود. علائم آن شامل نفس تنگی ناگهانی، تپش قلب، درد قفسه سینه یا حتی سرفههای خونی است. اگر چنین علائمی را بههمراه نشانههای لخته در پا داشتید، فوراً به اورژانس مراجعه کنید.
۸. بیحسی یا ضعف در پا
بیحسی یا احساس ضعف در یکی از پاها ممکن است علامت نادر اما مهمی از لخته خون باشد. این وضعیت زمانی رخ میدهد که گردش خون بهدلیل انسداد وریدی بهدرستی انجام نشود و اعصاب ناحیه تحت تأثیر قرار گیرند.
چه کسانی در معرض خطر بیشتری قرار دارند؟

شناخت عوامل خطر به شما کمک میکند تا بیشتر مراقب باشید. برخی از افراد بیش از دیگران در معرض ابتلا به لخته خون در پا هستند، از جمله:
افرادی که جراحی داشتهاند یا به مدت طولانی در تخت استراحت کردهاند
خانمهای باردار یا کسانی که قرصهای ضدبارداری مصرف میکنند
افراد با سابقه خانوادگی ترومبوز
بیماران مبتلا به سرطان یا بیماریهای التهابی مزمن
افرادی که زیاد سفر میکنند یا پروازهای طولانی دارند
سیگاریها و افراد دارای اضافه وزن
نقش فیزیوتراپی در درمان لخته خون
فیزیوتراپی به تنهایی لخته خون را از بین نمیبرد.
اما پس از شروع درمان دارویی و تحت نظر پزشک، فیزیوتراپی میتواند نقش حمایتی مهمی داشته باشد:
- بهبود جریان خون و گردش لنفاوی با حرکات ملایم و تمرینهای خاص
- کاهش تورم و درد اندامها
- جلوگیری از ایجاد لختههای جدید با فعال نگه داشتن عضلات
- بازگشت سریعتر بیمار به فعالیتهای روزمره
بیشتر بخوانید» در صورت تمایل به خرید دستگاه فیزیوتراپی با بهترین قیمت و کیفیت، روی لینک داده شده کلیک کنید.
نکته مهم: اگر کسی لخته خون فعال و درماننشده دارد، فیزیوتراپی و ماساژ ممنوع است چون خطر جابهجایی لخته و رسیدن آن به ریه (آمبولی ریه) وجود دارد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر هر یک از علائم بالا را دارید، بویژه اگر بیش از یک علامت بهطور همزمان ظاهر شده است، به هیچ وجه منتظر نمانید. مراجعه سریع به پزشک و انجام آزمایشاتی مانند سونوگرافی داپلر یا آزمایش D-dimer میتواند زندگی شما را نجات دهد.
جمع بندی
لخته خون در پا یکی از خطرناکترین اختلالات عروقی است که ممکن است بدون هشدار قبلی رخ دهد. شناخت بهموقع علائم آن، مانند درد، تورم، تغییر رنگ یا گرمای موضعی، میتواند از عواقب جبرانناپذیر مانند آمبولی ریوی پیشگیری کند. در صورتی که به هر دلیلی مشکوک به وجود لخته در پا هستید، مراجعه فوری به پزشک بهترین تصمیم است.