تاثیر فیزیوتراپی بر بارداری و زایمان

انجام تمرینات فیزیوتراپی نقش مهمی در بهبود سلامت خانم های باردار دارد. در فیزیوتراپی با انجام تمرینات و روش‌هایی خاص، سبب کاهش دردهای حین بارداری مانند کمر درد و لگن درد خواهدشد. ضمن اینکه سبب می شود خانم، برای زایمانی راحت تر آماده شود. همچنین، فیزیوتراپی می‌تواند به بهبود وضعیت بدنی مادر و تقویت عضلات کف لگن کمک کند.

برای اطلاعات بیشتر در مورد فواید فیزیوتراپی در دوران بارداری، ادامه مقاله از گروه تجهیزات پزشکی برجیس را مطالعه کنید.

فیزیوتراپی در دوران بارداری با چه هدفی انجام می شود؟

فیزیوتراپی برای خانم‌های باردار برای داشتن زندگی ساده‌تر و تسهیل زایمان توصیه می‌شود. این درمان‌ها شامل تمرینات خاص، ماساژ درمانی و تکنیک‌های تنفسی هستند. اصلی ترین هدف فیزیوتراپی، کاهش دردهای بارداری، تقویت عضلات کف لگن، بهبود وضعیت بدنی و … خواهدبود. اما این روش برای سه دوره سه ماهه در بارداری متفاوت خواهدبود:

بهترین حرکات فیزیوتراپی در سه ماهه اول بارداری

در سه ماهه اول بارداری، بدن باید به وضعیت جدیدش عادت کند. بنابراین انجام حرکات ملایم و کششی مانند پیاده‌روی کوتاه، شنا، یوگا و پیلاتس برای مادران باردار بسیار مفید است. مهم‌ترین هدف فیزیوتراپی در سه ماه اول، برطرف کردن چالش‌های اسکلتی – عضلانی است که خانم در انجام کارهای روزمره با آن مواجه می شود. قبل از شروع هر برنامه ورزشی، حتما با پزشک یا فیزیوتراپ خود مشورت کنید.

روش های فیزیوتراپی در سه ماهه دوم بارداری

در سه ماهه دوم بارداری، تغییرات بدنی بیشتر شده و ممکن است دردهای جدیدی مانند کمر درد، لگن درد و گرفتگی عضلات ایجاد شوند. فیزیوتراپی با هدف کاهش این دردها و آماده‌سازی بدن برای زایمان، روش‌های مختلفی را پیشنهاد می‌دهد. این روش‌ها شامل تمرینات تقویتی برای عضلات کف لگن و شکم، تمرینات کششی برای افزایش انعطاف‌پذیری، تکنیک‌های تنفس و ماساژ درمانی است. اگر بدانید که چگونه یک فیزیوتراپی خوب پیدا کنید، وضعیت بدنی صحیح به شما آموزش داده خواهد شد و به شما کمک کند تا در طول بارداری راحت‌تر حرکت کنید.

دیگر بیماری شایع در سه ماهه دوم بارداری در خانم ها، واریس است. این بیماری بیشتر به دلیل افزایش حجم خون در بدن مادر، فشار رحم در حال رشد بر روی وریدهای لگنی و وریدهای پایینی بدن و تغییرات هورمونی، به‌ویژه افزایش پروژسترون که باعث شل شدن دیواره رگ‌ها می‌شود، به وجود می‌آید.

تمرینات فیزیوتراپی در سه ماهه سوم بارداری

در سه ماهه سوم، تغییرات بدنی بیشتر شده و وزن جنین نیز افزایش می‌یابد. علاوه برای تغییرات هورمونی در دوران بارداری نیز به بیشترین حد خود می‌رسد. در این دوره فیزیوتراپی بیشتر بر تقویت قدرت و انعطاف پذیری بافت های هم بند و عضلات تمرکز دارد. این روش‌ها شامل تقویت ستون فقرات و شکم، تمرینات کف لگن، تمریناتی برای افزایش انعطاف پذیری اندام های تحتانی، لگن و از همه مهم‌تر مدیریت درد است. توجه داشته باشید که به دلیل حساسیت بالای این دوره، تمام حرکات بایستی تحت نظر فیزیوتراپیست باشد.

آیا فیزیوتراپی برای تمام خانم های باردار ضروری است؟

فیزیوتراپی از جمله روش‌های درمانی کم خطر و ایمن برای خانم‌های باردار محسوب می‌شود. چراکه متخصص فیزیوتراپی به مادر کمک کرده تا با درک کامل شرایط، آن‌ها را برای زایمانی راحت‌تر آماده کند. علاوه براین بتواند عوارض شدید بارداری را مانند کمردردهای شدید، بی‌اختیاری ادراری، درد گردن، درد زانو و… را بهتر مدیریت کند.

تمرینات فیزیوتراپی زانو برای خانم های باردار

زانو درد دوران بارداری به علت تغییرات هورمونی و افزایش وزن خانم پیش می‌آید. فیزیوتراپی با ارائه تمرینات خاص می‌تواند به کاهش این درد کمک کند. این تمرینات شامل تقویت عضلات اطراف زانو، بهبود انعطاف‌پذیری و کاهش فشار بر مفصل زانو است. تمریناتی مانند کشش عضلات همسترینگ و چهارسر ران، تقویت عضلات باسن و تمرینات تعادلی می‌توانند بسیار مفید باشند. از آنجاییکه مراجعه به کلینیک‌های فیزیوتراپی برای همه خانم های باردار امکان‌پذیر نیست، استفاده از دستگاه فیزیوتراپی زانو می‌تواند به کاهش این درد کمک کند.

فیزیوتراپی برای کمر درد دوران بارداری

بین 50 تا 80% از خانم‌های باردار، با کمردرد، دیسک کمر و سیاتیک در بارداری مواجهند. این درد به دلیل ترشح هورمون ریلکسین بوده که برای انبساط کانال زایمان به کار می‌رود. به همین خاطر با انجام حرکات فیزیوتراپی برای کمر درد دوران بارداری، با این درد مقابله خواهد شد. تا در کنار کاهش دردهای عضلانی توسط ماساژ درمانی و انجام حرکات کششی، عضلات نیز تقویت شوند.

فیزیوتراپی برای درد گردن در دوران بارداری

درد گردن در دوران بارداری بسیار شایع است. بنابراین با انجام حرکات مانند تمرینات ملایم و کششی  و همینطور روش‌های درمان خانگی گردن درد، می توان این دردها را تسکین داد. این تمرینات به تقویت عضلات گردن، بهبود وضعیت بدنی و افزایش انعطاف‌پذیری کمک می‌کنند. برخی از تمرینات مفید عبارتند از: چرخاندن سر به آرامی، خم کردن چانه به سمت سینه و کشش عضلات گردن به طرفین.

انجام حرکات فیزیوتراپی بارداری برای چه کسانی منع شده است؟

فیزیوتراپی بارداری به طور کلی ایمن است، اما در برخی موارد خاص ممکن است توصیه نشود. افرادی که شرایط زیر را دارند باید قبل از شروع هر برنامه فیزیوتراپی با پزشک خود مشورت کنند:

زنان باردار با پارگی زودرس کیسه آب

انجام برخی تمرینات ممکن است خطر زایمان زودرس را افزایش دهد.

زنان باردار با خونریزی واژینال

هر نوع فعالیت فیزیکی که باعث افزایش فشار خون شود باید اجتناب شود.

زنان باردار با جفت سرراهی یا جفت پایین

این شرایط ممکن است باعث خونریزی شوند و انجام برخی تمرینات خطرناک باشد.

زنان باردار با سابقه سقط جنین مکرر

در این موارد، پزشک ممکن است فعالیت فیزیکی را محدود کند.

کلام پایانی

انجام حرکات فیزیوتراپی در بارداری سبب تقویت عضلات کف لگن، کاهش کمر درد و زانو درد و بهبود وضعیت بدنی، در خانم‌های باردار خواهدشد. همچنین، با آمادگی بیشتر برای زایمان، روند زایمان را تسهیل کرده و از عوارض احتمالی پس از زایمان می‌کاهد.