فلج بلز (Bell’s Palsy) یکی از شایعترین اختلالات عصبی است که به صورت ناگهانی باعث ضعف یا فلج عضلات یک طرف صورت میشود. این بیماری به نام چارلز بل، جراح اسکاتلندی قرن نوزدهم، نامگذاری شده است که برای اولین بار ارتباط آن را با عصب هفتم جمجمه (عصب فاسیال) شرح داد. فلج بلز اغلب موقتی است و در اکثر موارد با درمان مناسب بهبود مییابد، اما شناخت دقیق علل، علائم و راهکارهای درمانی آن برای مدیریت بهتر این بیماری ضروری است. در این مقاله از شرکت تجهیزات پزشکی برجیس، به بررسی جامع این اختلال و نقش دستگاههای فیزیوتراپی در درمان آن میپردازیم.
علت دقیق فلج بلز هنوز به طور کامل مشخص نیست و به همین دلیل به آن “فلج ایدیوپاتیک” (بدون علت شناختهشده) نیز گفته میشود. با این حال، تحقیقات نشان میدهد که التهاب عصب فاسیال اغلب با عفونتهای ویروسی مرتبط است. ویروسهایی مانند هرپس سیمپلکس (عامل تبخال)، هرپس زوستر (عامل زونا)، اپشتین-بار و سایتومگالوویروس از جمله عوامل محتمل هستند. این ویروسها میتوانند با تحریک سیستم ایمنی، التهابی را در عصب ایجاد کنند که به اختلال عملکرد آن منجر شود.
علاوه بر عفونتهای ویروسی، عواملی مانند استرس شدید، سرماخوردگی، عفونت تنفسی فوقانی، بارداری (بهویژه در سهماهه سوم یا هفته اول پس از زایمان)، دیابت و فشار خون بالا نیز بهعنوان عوامل افزایشدهنده ریسک شناخته شدهاند. در برخی موارد، سابقه خانوادگی ابتلا به فلج بلز نیز احتمال بروز آن را بیشتر میکند.
بیشتر بخوانید» برای آشنایی با تاثیر فیزیوتراپی بر بارداری و زایمان، روی لینک داده شده کلیک کنید.
علائم فلج بلز معمولاً بهصورت ناگهانی ظاهر میشوند و طی چند ساعت تا چند روز به اوج خود میرسند. شایعترین علائم عبارتند از:
این علامت اصلی است که باعث افتادگی یک طرف صورت، کج شدن لبخند و ناتوانی در بستن چشم یا حرکت ابرو در سمت آسیبدیده میشود.
اغلب در اطراف فک، پشت گوش یا داخل صورت احساس میشود.
به دلیل درگیری عصب فاسیال، حس چشایی در یک طرف زبان ممکن است کاهش یابد.
کاهش تولید اشک یا بزاق در سمت مبتلا.
صداها در گوش سمت آسیبدیده بلندتر از حد معمول به نظر میرسند.
که میتواند به خشکی یا عفونت چشم منجر شود.
این علائم معمولاً طی دو هفته شروع به بهبود میکنند و در اکثر افراد طی سه تا شش ماه بهطور کامل برطرف میشوند. با این حال، در موارد شدید یا عدم درمان بهموقع، ممکن است عوارضی مانند انقباضات غیرارادی عضلات (سینکینزی) یا آسیب دائمی عصب رخ دهد.
درمان فلج بلز به شدت علائم، زمان شروع بیماری و شرایط عمومی بیمار بستگی دارد. هدف اصلی درمان، کاهش التهاب عصب، تسریع بهبودی و جلوگیری از عوارض بلندمدت است. روشهای درمانی شامل موارد زیر میشوند:
استفاده از دستگاه فیزیوتراپی با تحریک الکتریکی عضلات و اعصاب، به بازسازی عملکرد عصب فاسیال و تقویت عضلات ضعیفشده کمک میکنند. برخی از این دستگاهها عبارتند از:
این دستگاه با ارسال پالسهای الکتریکی ملایم به عضلات صورت، گردش خون را بهبود میبخشد، التهاب را کاهش میدهد و از آتروفی (تحلیلرفتن) عضلات جلوگیری میکند. استفاده از TENS بهویژه در مراحل اولیه بیماری، به تحریک عصب و حفظ تون عضلانی کمک میکند.
برخلاف TENS که بیشتر بر کاهش درد متمرکز است، EMS مستقیماً عضلات را تحریک میکند تا انقباضات طبیعی ایجاد شود. این روش به بیمار کمک میکند تا کنترل حرکات صورت را باز یابد و از عوارضی مانند سینکینزی (حرکات غیرارادی همزمان عضلات) پیشگیری کند.
این دستگاه با استفاده از نور لیزر، التهاب عصب را کاهش داده و روند ترمیم بافت را تسریع میکند. لیزر درمانی بهویژه برای کاهش درد و بهبود عملکرد عصب در مراحل مزمن بیماری مفید است.
این دستگاه با ارائه بازخورد بصری یا صوتی از فعالیت عضلات، به بیمار کمک میکند تا آگاهی بیشتری از حرکات صورت خود پیدا کند و آنها را بهتر کنترل کند.
فیزیوتراپیستها معمولاً تمریناتی مانند بالا بردن ابروها، اخم کردن یا باد کردن گونهها را به بیمار آموزش میدهند. ماساژ درمانی ملایم صورت نیز به حفظ گردش خون و انعطافپذیری عضلات کمک میکند.
برخی مطالعات نشان دادهاند که طب سوزنی با تحریک نقاط خاص صورت، میتواند به کاهش التهاب و بهبود عملکرد عصب کمک کند. این روش اغلب بهصورت مکمل کنار فیزیوتراپی استفاده میشود.
در صورتی که فلج بلز به بهبودی کامل نرسد یا عصب بهطور دائم آسیب ببیند، جراحیهایی مانند نورولیز (رفع فشار عصب) یا تزریق بوتاکس برای بهبود تقارن صورت انجام میشود.
فلج بلز، اگرچه در ابتدا نگرانکننده به نظر میرسد، در اکثر موارد با درمان مناسب و بهموقع قابلکنترل است. استفاده از دستگاههای فیزیوتراپی مانند TENS، EMS و لیزر کمتوان، بهعنوان بخشی از برنامه درمانی، نه تنها به تسریع بهبودی کمک میکند، بلکه از عوارض احتمالی نیز جلوگیری میکند. اگر شما یا عزیزانتان علائم این بیماری را تجربه کردهاید، مراجعه به پزشک و فیزیوتراپیست برای ارزیابی و شروع درمان با این ابزارهای پیشرفته، گامی مؤثر در جهت بازیابی سلامتی خواهد بود.
سلام ، من شایان صاحبکار هستم. حدود 7 سال فعالیت مستمر در حوزه تولید محتوا تخصصی برای سایت های حوزه پزشکی دارم. با بهره گیری از بروزترین مقالات در منابع خارجی و داخلی و تولید بهترین و با کیفیت ترین محتوا در سایت برجیس، قصد دارم تا کاربران بیشتری در فضای وب به صورت رایگان مشکلاتی مانند درد کمر، ستون فقرات و سایر دردهای مفصلی را در خانه برطرف کنند.
سایر مقالات
کارخانه: مشهد - جاده شانديز مدرس ٢٥ ياس ٨ پلاك ٢٢
لینکهای مفید
شرکت تجهیزات پزشکی برجیس فعالیت خود را در زمینه تولید محصولات فیزیوتراپی، با بهره گیری از تجهیزات روز دنیا از سال 1388 آغاز کرده است.
نشانی کارخانه
مشهد - جاده شانديز مدرس ٢٥ ياس ٨ پلاك ٢٢
کليه حقوق مادی و معنوی اين سايت متعلق به تجهیزات پزشکی برجیس ميباشد | طراحی سايت و سئو توسط آژانس دیجیتال مارکتینگ پارس وب
