با وجود پیشرفتهای بزرگ و دستاوردهای علمی تأثیرگذار در زندگی مدرن انسان امروزی، هنوز هم مسائلی هستند که جان انسانها را گرفته و آنها را زمینگیر میکنند. تومور و سرطان، واژه هولناکی که هیچ بشری دوست ندارد حتی به شوخی از زبان دیگری بشنود. در این مقاله قصد داریم با واژه تومور از نزدیک آشنا شده و انواع آن را بشناسیم. همچنین علائم و راههای تشخیص انواع تومور را مورد بررسی قرار خواهیم داد پس با ما همراه باشید.
تومور چیست؟
تومور یک کلمه فرانسوی به مفهوم هرگونه برآمدگی و اجتماع سلولی در بدن انسان است. همانطور که میدانید بدن انسان از بینهایت سلول ساختهشده که چرخه تولد و مرگومیر آنها بهصورت دائمی در بدن برقرار است. روزانه میلیاردها سلول در بدن انسان از بینرفته و سلولهای تازه جایگزین آنها میشوند.
اگر تکثیر و تولد سلولهای تازه از ریتم خود خارج شود، تومور پدید میآید. تومور یعنی یک توده سلولی متراکم و یک بافت جامد که بهصورت افسارگسیخته و غیرقابلکنترل در حال رشد و تکثیر هستند. در تومور سلولهای غیرطبیعی در کنار هم تجمع کرده و شروع به تکثیر میکنند. برای خرید دستگاه فیزیوتراپی خانگی به تولیدکنندههای قدیمی و خوشنام اعتماد کنید.
این توده متراکم متأسفانه قابلیت حرکت در بدن را داشته و به بافتها، استخوانها، غدد، پوست و اندامهای مجاور خود آسیب میرساند. تومورها در هر نقطه از بدن قابلیت ایجاد و تکثیر داشته و در اندازههای بسیار ریز و بسیار بزرگ به وجود میآیند.
انواع تومور
باید بدانیم که سرطان با تومور یکی نیست، بلکه خود یکی از زیرمجموعههای انواع تومور است. انواع تومور بهطورکلی در ۳ دسته اصلی زیر طبقهبندی میشود:
- خوشخیم
- پیش بدخیم (پیش سرطانی)
- بدخیم (سرطانی)
تومور خوشخیم
اولین نوع از انواع تومورها، تومور خوشخیم است. این نوع تومور نه کشنده است، نه توانایی رشد و گسترش دارد (در برخی موارد رشد بسیار کندی دارند)، نه به سلولهای مجاور آسیبرسان است و نه اگر توسط پزشک از بدن خارج شود، مانند لامینکتومی قابلیت برگشت و تولد دوباره را دارد.
اگر تومور خوشخیم بر اعصاب یا رگهای خونی و عصبی فشار آورده (مانند تأثیر کم آبی بر ستون فقرات و کمر) یا باعث تولید بیشازحد هورمونها شوند، میتوانند باعث ایجاد درد یا مشکلات دیگر شوند. انواع تومور خوشخیم عبارتاند از:
- آدنوم
- فیبروم
- همانژیوم
- لیپوم
آدنوم
آدنوم در بافت اپیتلیال غدد ایجاد متولد میشوند، غشایی که اندامها و سایر ساختارهای بدن را میپوشاند. انواع آدنومها به شرح زیر است:
- پولیپ روده بزرگ
- فیبروآدنوما، تومور خوشخیم پستان
- آدنومهای کبدی
فیبروم
فیبروم یکی از انواع تومور خوشخیمی است که میتواند روی بافت فیبری یا پیوندی هر اندامی رشد کند. برخی از انواع فیبرومها عبارتاند از:
- فیبروم رحمی که باعث خونریزی واژینال، درد یا ناراحتی لگن یا بیاختیاری ادرار میشود
- آنژیوفیبرومها که بهصورت برجستگیهای قرمز کوچک روی صورت ظاهر میشوند
- درماتوفیبرومها که اغلب در ساق پا ظاهر میشوند
همانژیوم
همانژیوم تومورهای خوشخیمی هستند که با رشد بیشازحد رگهای خونی ایجاد میشوند.
لیپومها
لیپومها تومور بافتهای نرمی مانند پشت، شانه، باسن و بازو بوده و از سلولهای چربی تشکیل میشوند. لیپومها کوچک، بدون درد، لاستیکی و نرم هستند. برخی از انواع لیپومها عبارتاند از:
- فیبرولیپوما
- آنژیولیپومها
تومور پیش بدخیم (پیش سرطانی)
در این نوع، سلولهای متراکم هنوز سرطانی نیستند، اما احتمال بدخیم شدن را دارند. انواع تومور پیشبدخیم از قرار زیر است:
- کراتوز اکتینیک
- دیسپلازی گردن رحم
- متاپلازی ریه
- لوکوپلاکیا
کراتوز اکتینیک
کراتوز اکتینیک، نوعی بیماری پوستی است که در اثر قرار گرفتن طولانیمدت در معرض آفتاب ایجاد میشود.
دیسپلازی دهانه رحم
دیسپلازی دهانه رحم سرطانی نیستند اما پس از گذشت ۱۰ تا ۳۰ سال ممکن است بدخیمشده و به سرطان دهانه رحم منجر شود.
متاپلازی ریه
در برخی افراد خصوصاً افراد سیگاری، لولههای ریوی که هوا را به داخل ریه میفرستند، دچار برآمدگی شده و امکان تبدیلشدن به سرطان را دارند.
لوکوپلاکیا
لوکوپلاکیا باعث ایجاد لکههای سفید، بیدرد، نامنظم و ضخیم در داخل دهان میشود.
تومور بدخیم
و بالاخره تومورهای بدخیم که سرطانی هستند. تومورهای بدخیم بهصورت انفجاری رشد کرده و به سایر نقاط بدن حرکت کرده و سرایت میکنند. برای مثال سرطان ریه که شامل توده حجیم سلولهای ریوی است ممکن است حرکت کرده و به کبد سرایت کند. انواع تومورهای بدخیم عبارتاند از:
- سرطان
- سارکوم
- تومور سلولهای زایا
- بلاستوما
سرطان
این تومورها از سلولهای اپیتلیال تشکیل شده و در معده، پروستات، لوزالمعده، ریه، کبد، روده بزرگ و سینه قابلیت تکثیر دارند.
سارکوم
سارکوم در بافت همبند مانند غضروف، استخوان، چربی و اعصاب متولد میشود.
تومورهای سلولهای زایا
تومورهای سلولهای زایا در سلولهای تولیدکننده اسپرم و تخمک در تخمدان، بیضه، مغز، شکم و قفسه سینه ایجاد میشوند.
بلاستوما
بلاستوما از بافت جنینی یا سلولهای در حال توسعه ایجاد شده و میتوانند منجر به ایجاد تومور در مغز، چشم یا سیستم عصبی شوند. برای خرید انواع دستگاه فیزیوتراپی پیشنهاد ما اعتماد کردن به یک نام آشنا و قدیمی است؛ شرکت تجهیزات پزشکی برجیس.
تفاوت بین تومور و سرطان
از تفاوتهای سرطان با تومورهای خوشخیم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- اولین تفاوت تومور با سرطان در نحوه انتشار آن است، تومورهای خوشخیم عموماً قابلیت انتشار به سایر نقاط بدن را ندارند؛ اما سلولهای سرطانی قابلیت انتشار داشته و از طریق خون و عروق لنفاوی در بدن حرکت میکنند
- سرطان احتمالاً عود مجدد دارد؛ اما تومورهای خوشخیم عود نمیکنند
- سرطانها عموماً کشنده هستند؛ اما تومورها نه
- سرطانها نیاز به درمانهای جدی، پرهزینه، زمانبر، سریع و پرتهاجمی دارند؛ اما تومورها نه
علائم تومور
متوجه شدیم که تومورها انواع مختلفی دارند و در سلولها، بافتها و قسمتهای مختلفی از بدن قابلیت تولد و تکثیر شدن را دارند. بنابراین علائمی که یک تومور ریوی ممکن است داشته باشد (سرفه و تنگی نفس) با علائم یک تومور روده بزرگ (کاهش وزن، اسهال، یبوست، بواسیر و غیره) کاملاً متفاوت خواهد بود. در این بین اما برخی از تومورها نیز وجود دارند که هیچ علائمی از خود بروز نمیدهند. برخی از علائم کلی انواع تومور از قرار زیر است:
- تب
- لرز
- درد
- عرق شبانه
- کاهش وزن
- از دست دادن اشتها
- خستگی
تشخیص تومور
برای تشخیص تومور باید ابتدا علائم و موقعیت تومور شناسایی شود. پس از ناسایی و تشخیص اولیه، روشهای مختلف زیر به کار گرفته میشود:
- آزمایش خون
- اسکنها و عکسبرداریهای مختلف مانند اشعه ایکس، سی تی اسکن، ام آر آی یا اسکن توموگرافی گسیل پوزیترون (PET)
- بیوپسی (برداشتن نمونه از تودههای تومور جهت آزمایش و پی بردن به سرطانی بودن یا نبودن آن)
سخن پایانی
بدن همه انسانها بهصورت لحظهای و بیتوقف در حال ساخت سلولهای جدید برای جایگزینی سلولهای پیر و معیوب است. اگر این روند با اختلال مواجهشده و سلولها بهصورت نامنظم، بیرویه و غیرقابلکنترل شروع به تکثیر نسخههای مختلف و معیوب از خود کنند، توده شکل میگیرد. این توده که تومور نامیده میشود، انواع مختلفی دارد. انواع تومور میتواند خوشخیم، پیشبدخیم یا بدخیم و سرطانی باشد.
Source:
سوالات متداول درباره تومور
- علائم تومور چیست؟
تشنج، سردرد، استفراغ، مشکلات بینایی، از دست دادن حافظه، خستگی در عین خواب زیاد و عدم تعادل از شایع ترین علائم تومور هستند.
- آیا نوع تومور با سی تی اسکن، قابل تشخیص است؟
خیر، نوع تومور به تنهایی با سی تی اسکن، قابل تشخیص نیست.
- آیا تومور، دردناک است؟
رشد تومور به دلیل ورود فشار به اعصاب و اندام های مجاور می تواند منجر به بروز درد شود.
- آیا تومور همان سرطان است؟
سرطان یک نوع تومور بدخیم است.